Parmak çıtlatma, pek çok kişinin günlük yaşamında sıkça yaptığı bir eylemdir. Bu hareket, parmak eklemlerinde ani bir ses ve rahatlama hissi ile karakterizedir. Peki, bu sesin kaynağı nedir ve parmak çıtlatmanın eklemlerimiz üzerinde etkileri varmı dır?
Parmak Çıtlatma Sesi Nasıl Oluşuyor?
Parmak çıtlatma işlemi, esasen eklem kapsülünde bulunan eklem sıvısının (sinoviyal sıvının) gaz kabarcıklarını içerir. Eklemi çektiğimizde veya büktüğümüzde, eklem kapsülü genişler ve içindeki basınç azalır. Bu düşük basınç ortamında, sinoviyal sıvıda çözünmüş olan gazlar hızla bir araya gelerek kabarcıklar oluşturur. 2015 yılında yapılan bir çalışmada, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanılarak bu mekanizma daha detaylı bir şekilde incelenmiş ve doğrulanmıştır .Özetle eklem sıvısı içerisinde bulunan gaz kabarcıkların aniden patlamasıyla birlikte çıtlama sesi meydana gelir.
Parmak Çıtlatmanın Eklemlere Etkisi Varmı?
Parmak çıtlatmanın uzun vadeli etkileri konusunda pek çok araştırma yapılmıştır. En yaygın sorulardan biri, parmak çıtlatmanın eklem artritine (kireçlenme) yol açıp açmadığıdır. 1990'larda yapılan ve bu konudaki en bilinen çalışmalardan biri olan Dr. Donald Unger'ın kendi üzerinde gerçekleştirdiği uzun süreli gözlem çalışması, bu soruya ışık tutmaktadır. Dr. Unger, 50 yıl boyunca yalnızca sol elindeki parmakları çıtlatarak, sağ eline göre herhangi bir artrit gelişimi fark edilmediğini gözlemlemiştir .
Bununla birlikte 2017 de daha güncel ve geniş kapsamlı bir araştırmada, parmak çıtlatmanın eklemlerde kısa vadeli şişme veya kavrama gücünde hafif düşüş gibi geçici etkiler yaratabileceği bulunmuştur. Ancak, bu etkilerin kalıcı bir zarara yol açmadığı sonucuna varılmıştır .
Parmak Çıtlatmanın Potansiyel Faydası Varmı?
Bazı araştırmalar, parmak çıtlatmanın stres azaltıcı bir etkisi olabileceğini öne sürmektedir. Eklemlerin rahatlaması ve hareket kabiliyetinin artması, kişilere kısa vadeli bir rahatlama hissi verebilir. Ancak sessiz bir ortamda başkalarını rahatsız edebilir...:)
ÖZET
Mevcut bilimsel veriler, parmak çıtlatmanın genellikle zararsız bir alışkanlık olduğunu ve eklem artriti(kireçlenme) gibi ciddi uzun vadeli sorunlara yol açmadığını göstermektedir. Ancak, parmak çıtlatma sırasında ağrı veya rahatsızlık hissediliyorsa doktora danışmak önemlidir.